Kendinizi Değersiz mi Hissediyorsunuz?
Değersizlik, bireyin kendisini önemsiz, amaçsız hissetmesini sağlayan bir duygudur. Bu duygu, günlük yaşama devam etmeyi zorlaştırarak ruhsal sağlığı da olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin değersizlik duygusu, depresyonun yaygın belirtilerinden biridir. Düşük benlik saygısı veya benlik duygusuna tehdit, travma, ihmal, istismar gibi zor durumlarda da sıklıkla değersizlik duygusuna rastlanır. Değersiz hisseden kişiler, kendi yaptığı davranışların doğruluğunu sorgulamaya başlar, hedeflerini gerçekleştirme konusunda çabalarının yetersiz olacağını öngörür, umutsuzluk ve memnuniyetsizlik hisseder. Öz saygıyı zamanla yitirmeye başladığında hayattan zevk almak da oldukça zorlaşır. Değersizlik duygusu ile baş etmek için bireyin öncelikle içinde bulunduğu süreci anlaması ve kendi algıladıkları, hissettikleri üzerine düşünmesi önemlidir.
Değersizlik hissi, çok fazla kişide gözlemlenen ve sebebinin çoğunlukla çocukluk yıllarına dayandığı bir durumdur. Bireyler genellikle sorunun kaynağını bulmakta ve hislerini tarif etmekte zorluk yaşarlar. Hissedilen bu duyguda çocukluk dönemleri ve aile bağları çok etkilidir. Bağ kurmakta zorluk yaşayan ve hırpalanarak büyüyen kişilerde değersizlik duygusuna daha sık rastlanılmaktadır. Bu duygu hayatın tüm alanlarına etki eder, kişi başarılı olsuğunda bile bu başarıyı kabul etmekte zorlanır. Bu zor durumlarla ve değersizlik duygusuyla baş edebilmek ve gerekiyorsa psikolojik destek almak önemlidir.
Dışarıdan alınan geri dönütler bireylerin kendisi ile ilgili değerini etkileyebildiği için çevre ile ilişki oldukça önemlidir. Ancak yalnızca sözlü olarak ifade edilmesi yerine, gösterilen değerin davranışlarla da pekiştirilmesi gerekir. Kendini değersiz hisseden bireyler sıklıkla kendilerini ispatlamayı hedefledikleri için çevresinde bulunan insanlardan onay almak isterler. İhtiyaç duyduğu onayı aldığında kısa süreli olarak kendilerini rahat ve iyi hissederler. Çevresinde bulunan ancak kendisine değer vermediğini düşündüğü kişilerin onayını almak için zaman zaman yüksek fedakarlıklar, boyun eğici davranışlar sergiledikleri gözlemlenmektedir. Ebeveynlerin çocuğa önemli ve değerli olduğunu sıklıkla ifade etmesi, sevildiğini söylemesi önemlidir ve davranışlarla desteklenmelidir. Çünkü söylemler ve davranışlar uyuşmadığında çocuk içsel çatışma yaşayarak kendi değerini sorgulayabilir. Yetişirken yaşanan bu hisler ve çatışmalar yetişkinlik hayatında özellikle romantik ilişkiler olarak tüm ikili ilişkilere etkiler.
Değersizlik Duygusu Kendisini Nasıl Gösterir?
* Kişinin kendisiyle ilgili olumsuz inançları
* Olumsuz düşünceleri sıklıkla dile getirme
* Sık sık ağlama
* Karamsarlık, umutsuzluk
* Sosyal anksiyete
* Yaşam amacı bulamama
* Duygusal ifadelerde donuklaşma
* İntihar düşünceleri
* İkili ilişkilerde artan problemler
* Öz bakımı önemsememe
* Vücutta şiddetli ve sebepsiz ağrılar
* Alkol, sigara veya madde kullanımı
* Çoğunlukla uykulu hissetme
Değersizlik Duygusuyla Baş Edebilmek İçin;
Görünüşünüz, karakteriniz, mizacınız, başarılarınız veya başarısızlıklarınız, yeterlilik veya yetersizlikleriniz tümünü fark edin ve onlarla barışın.
Kendinizi değersiz, önemsiz hissettiren, enerjinizi ve motivasyonunuzu düşüren insanları fark edin ve mesafenizi belirleyin.
Geçmişte yaşanan hiçbir şeyi değiştirmek mümkün değil ancak ders çıkarmak mümkündür. Şimdiki zamana odaklanarak geleceğinize yön verebilirsiniz. Geleceği düşünerek hayaller kurmak ve kurulan hayalleri gerçekleştirmek için çaba sarf etmek en iyi seçenektir.
Değersiz hislerin gün geçtikçe sizi daha da yıprattığını ve yalnız baş edemediğinizi düşünüyorsanız psikolojik destek almak doğru bir karar olacaktır.