Tek Ebeveyn Olmak

Tek ebeveynli aileler boşanma, ayrı yaşama, terk etme, evlilik dışı hamilelik, evlat edinme gibi sebeplerden dolayı tek bir ebeveynin bir ya da birkaç çocuğun bakımından sorumlu olduğu aile tipi olarak tanımlanabilir. Tek ebeveynli ailelerde ebeveynlik çoğunlukla tek bir kişi tarafından yürütülür, çocuğun bakımını ve ebeveynliğe ilişkin sorumlulukları tek bir ebeveyn (anne veya baba) üstlenir.

Tek Ebeveynlik Süreci

Tek ebeveyn olarak hayata devam etmek hem ebeveyn hem de çocuk için yeni bir süreci beraberinde getirir. Tek ebeveynliğin ilk yılları birçok stres verici olabilmektedir. Aile ekonomik ve sosyal açıdan yeniden yapılanma sürecine girer.

Tek Ebeveynli Ailelerde Görülebilecek Sorunlar

• Artık bakımveren konumunda bulunmayan ebeveyn ile çocuklar arasında sınır koymak zorlaşabilir. Ziyaretler, tatiller ve yatılı kalma gibi birlikte geçirilen zamanlarda yeniden düzenlemeye ihtiyaç duyulabilmektedir.
• Boşanma sebepli tek ebeveynliğin yürütüldüğü durumlarda çocukların akademik başarılarında düşüş ve okul devamsızlığı görülebilmektedir.
• Boşanma sonrasında tek ebeveynli aile olarak hayatına devam eden anneler nafaka alamadıkları durumlarda ev idaresini ve çocukların ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorlanabilmektedir.
• Tek ebeveynli ailelerde ebeveyn ve çocuklar duygusal açıdan iniş çıkışlar yaşayabilir. Suçluluk, çaresizlik, ümitsizlik, özlem gibi zorlayıcı duygular yoğun bir şekilde görülebilmektedir.
• Tek ebeveynli bir ailede büyüyen çocuklar okul gibi akran gruplarının yoğun olarak bulunduğu ortamlarda etiketlenmeye maruz kalabilirler. Bu durum hem çocuk hem ebeveyn için yaşamı zorlaştırmaktadır.

Tek Ebeveynli Aileler ve Çocuğun Duygudurumu

Herhangi bir sebep ile tek ebeveynli hale gelen ailelerde çocuklar ilk etapta evden ayrılmış olan ebeveyni bir daha görememekle ilgili korku yaşayabilirler. Anne veya babadan birinin vefat etmesi durumunda ise kaybedilen ebeveyne karşı duyulan özlem duygusu çocuğu üzüntüye ve yalnızlığa itebilir. Çocuk sosyal yaşantısında hırçın davranışlar gösterebilir, yoğun bir öfke yaşayabilir.

Tek Ebeveynlik ve Çocuğun Yaş Dönemine Bağlı Tepkileri

Tek ebeveynli aile durumuna gelindiğinde 12 yaş ve üzerindeki çocuklar ebeveynlerinin kendisine gösterdiği sevginin azalacağını düşünebilirler, daha küçük yaşlardaki çocuklar ise neden tek ebeveynli bir aileye dönüştüklerini anlamlandırmaya çalışırlar.

Tek Ebeveynli Aileler ve Çocuğun Sosyal Yaşamı

Tek ebeveynli ailelerde çocuğun sosyal yaşamı genel anlamda olumsuz etkilenmektedir.
Özellikle çocuğun sosyal yaşama ilk kez adapte olduğu ilkokul döneminde tek ebeveynli ailelerden gelen çocuklar akranlarına göre farklı hissedebilmektedir.

Boşanma Sebepli Tek Ebeveynlik

Ayrılma, boşanma sebebi ile ailenin tek ebeveynli bir yapıya ulaşması durumuna çocuklar uyum göstermekte daha çok zorlanabilir. Böyle durumlarda çocuklar anne babalarının tekrar bir araya gelmeleriyle ilgili umut duyabilmektedirler.

Tek Ebeveynli Aileler ve Sosyal Hayat

Özellikle kırsal bölgelerde yaşayan annelerin tek ebeveyn olduğu durumlarda anneler sosyal yaşantılarını birçok nedenden ötürü kısıtlamaktadır. Annenin yalnız bir kadın olarak sosyal hayatını sürdürüyor olması çevresi tarafından yargılanmasına sebep olabilmektedir. Bazı kapalı çevrelerde oluşabilecek dedikoduları önlemek için anne yalnızca akrabaları ile görüşmeyi, sosyalleşmeyi tercih edebilir. Tek ebeveyn olan annenin sosyal yaşamdaki yeri önce kendisiyle kurduğu ilişkiyi daha sonrasında ise çocukla kurulan ilişkiyi belirler.

Ölüm nedeni ile tek ebeveynlik yapan anne veya babalar sosyal olarak daha fazla desteklenmekte, dolayısıyla sosyal hayatları daha az etkilenmektedir.

Tek Ebeveynlik ve Yeniden Evlenme

Yeniden evlenme konusu tek ebeveynlik yapan anne ve babaya göre değişiklik gösterir. Genellikle babalar ev düzeninin sürdürülmesi ve çocuk bakımı konusunda desteklenme açısından yeniden evlenme fikrine daha yakın durmaktadır. Çocukların yaşça küçük olması yeniden evlenme planlarını ileriye atmaktadır. Çocukların yaş düzeyi tek ebeveynli anne veya babanın evlenme planlarının yeniden gündeme gelmesi açısından belirleyici bir faktör olmaktadır.

Yalnız Bir Ebeveyn Olarak Ne Zaman ve Nasıl Destek Almalıyım?

Tek ebeveynlik birçok açıdan (ekonomik, psikolojik…) zorlukları barındırır. Bu süreç içerisinde hem ebeveynler hem çocuklar duyguları ile başa çıkmakta zorlanabilmekte ve davranışsal sorunlar görülebilmektedir. Bu süreci daha rahat bir şekilde atlatabilmek adına bir ruh sağlığı uzmanından profesyonel destek almayı düşünebilirsiniz. Ebeveyn danışmanları, oyun terapistleri, psikologlar, psikolojik danışmanlar, aile danışmanları tek ebeveynlik süreciniz içerisinde destek alabileceğiniz uzmanlık alanlarında hizmet vermektedir. Özgeçmişini inceleyip yetkinliğinden emin olduğunuz uzmanlarla yaşadığınız süreci sağlıklı bir şekilde yönetmeniz mümkün olabilmektedir.