” Panik Atak Nedir? Panik Bozukluk Nedir? Panik Atak Neden Olur? Panik Atak Belirtileri Nelerdir? Panik Atak Çözümü Nedir? ” sorularınızın cevabını aşağıdaki yazıda bulabilirsiniz.
Panik Atak – Panik Bozukluk Nedir?
Tekrarlanan panik ataklar, DSM-5’ e (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’na) göre Anksiyete Rahatsızlıkları grubunun altında yer alan Panik Bozukluğun seyir biçimidir.
Panik atak ise ortada herhangi bir sebep yokken bir insanın büyük korku duyması ve bu korkunun meydana getirdiği fiziksel belirtiler ile birlikte kısa sureli hayli yoğun anksiyete haline girmesidir. Bu fiziksel belirtiler arasında artan kalp atışı, nefes darlığı, baş dönmesi, titreme ve kas gerginliği dâhil olabilir.
Panik ataklar sık sık, aniden ve genellikle herhangi bir dışsal tehlikeye bağlı olmaksızın meydana gelir. Bir panik atak birkaç dakika ile yarım saat arasında sürer. Fakat panik atağın bazı fiziksel ve duygusal etkileri birkaç saat boyunca sürebilir. Panik atak yaygın bir durumdur ve toplumun %30’ u hayatlarının bir döneminde en az bir defa panik atak geçirirler. Panik atak bazen panik atak krizi olarak da adlandırılabilir. Tedavi edilmediği takdirde sık ve tekrarlayan panik ataklar hayatı çok olumsuz etkileyip gündelik yaşantıyı sekteye uğratabilir. Kişi panik atak geçirme korkusundan ötürü kendi evinde yaşamak, yalnız kalmak veya işe gitmek gibi birçok durumdan kaçınma davranışı gösterebilir.
Panik Atak Sebepleri: Panik Atak Neden Olur?
Birçok psikolojik bozuklukta olduğu gibi panik atağın tek ve kesin bir nedeni yoktur ancak en yaygın sebepler; geçmiş travmatik olaylar, olumsuz yaşam deneyimleri, genetik faktörler, ölüm gerçeği ile yüzleşmek, ciddi boyutta rahatsızlık veren aile ve ilişki problemleri olarak sıralanabilir. Panik atağın yaşanmasına sebep olan bu tarz tetikleyici faktörler mevcuttur ve panik bozuklukta danışmanlık süreci bu faktörler de dikkate alınarak uzman psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından gerçekleştirilir.
Bazı tetikleyici nedenler:
- Anksiyete geçmişi veya mevcut anksiyete deneyimi
- Stresli veya travmatik olaylar (örn. yakın birinin kaybı, ayrılık(boşanma), doğum)
- Çocuklukta yaşanmış travmatik olaylar ( örn. şiddet, taciz, yakın birinin kaybı, kötü yetişme şartları)
- Ailede panik atak geçmişi (genetik yatkınlık)
- Uyarıcı maddelerin kullanımı (örn. kafein, kokain)
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
- Tehlikelere ve fiziksel değişikliklere (kalp atışı, nefes alışverişi vb.) çok odaklanma ve bunlara karşı ruhsal olarak çok hassas olma
- Kaygılı ve irrasyonel düşünme
- Dehşet, tehlike ve önsezi hissiyatı
- Delirme, kontrolü kaybetme veya ölme korkusu
- Panik atak esnasında çığlık atma
- Baş dönmesi ve sersemlik hissi
- Özellikle kollarda ve ellerde karıncalanma ve titreme
- Titreme, sallanma ve terleme
- Ateş Basması
- Kalp atışının hızlanması
- Göğüste daralma hissi
- Nefes darlığı gibi nefes zorlukları
- Mide bulantısı veya karın ağrısı
- Gergin kaslar
- Kuru dudaklar
- Gerçek dışılık ve çevreden kopma hissi.
Panik Atak Teşhisi Nasıl Konulur?
Bazı insanlar, yaşadıkları panik atakların fiziksel bir sebebi olduğunu düşünürler ve tıbbi tavsiye ve araştırma içine girerler fakat panik bozukluk, panik atak semptomlarının tıbbi bir sebebe dayandırılamadığı mental bozukluk anlamına gelmektedir. Kesin bir tanı konulabilmesi için tecrübeli bir psikologla birlikte danışanın geçmişi ve rahatsızlığının hikâyesi ile ilgili kapsamlı bir görüşme gerçekleştirilmelidir. Teşhisin konulmasına anksiyeteyi ve ruh halini değerlendiren görüşmeler de katkı sağlamaktadır.
Panik Atak Çözümü Nedir?
Panik atak; hayatta başarılı bir şekilde hedeflerinizi aşmanıza ve ileriye dönük sağlıklı kararlar alıp ilerlemenize engel olarak çok ıstıraplı ve rahatsız edici olabilmektedir. Panik atak krizlerinin çözümünde psikolojik yaklaşımın ilaç tedavisine göre çok daha başarılı ve kökten çözüm sağladığı deneysel ve istatistiksel olarak kanıtlanmıştır. Panik bozukluk ve panik atak tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmış birçok psikoterapi yöntemi bulunmaktadır.
Panik ataklarınızın şiddetine ve kişisel özelliklerinize göre size en uygun yaklaşımı planlayarak sürece başlanmalıdır. Panik bozukluklarda en çok kullanılan psikoterapi yöntemleri BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi) ve EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) olmaktadır. Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımının kullanıldığı terapötik müdahaleler kapsamında panik ataklara sebep olan hatalı düşünce kalıpları ve işlevselliği etkileyen kaçınma davranışları üzerine çalışılmaktadır.
Panik atakta etkili diğer bir teknik olan EMDR yöntemiyle çalışmaya başlamadan önce kişinin yaşadığı panik atağa yüklediği anlamlar ve hissedilenler ele alınmaktadır. Panik atak yaşamış olan kişiler çoğunlukla “ölüyorum, kalp krizi geçiriyorum, aklımı kaybediyorum, deliriyorum, kontrol bende değil, bana kötü bir şeyler oluyor” biçiminde düşünce ve inanışlara sahiptir. Yaşanan fiziksel belirtiler, panik atağa verilen anlamlarla daha da şiddetlenerek olumsuz deneyimler oluşturmaktadır. Panik atak ile EMDR çalışırken o anlardaki olumsuz inanç, duygu ve beden duyumlarına yoğunlaşılmaktadır.